Słuchaj głosu swojego serca i… odpowiednio o nie dbaj! Co warto wiedzieć, by zmniejszyć ryzyko chorób układu krążenia

 

Z badań przeprowadzonych w ramach kampanii „Ciśnienie na Życie” wynika, że nasze serca mogą starzeć się szybciej niż my. Okazuje się, że serce statystycznego Polaka jest średnio o 6 lat starsze od niego samego. W przypadku serca statystycznej Polki jest to 4,5 roku więcej, a w przypadku statystycznego Polaka to aż 7 lat więcej niż wskazuje metryka. ^[1].

Tymczasem układ krwionośny pełni niezwykle ważne funkcje dla naszego zdrowia i samopoczucia: przede wszystkim dostarcza składniki odżywcze i tlen do wszystkich komórek w ciele. Serce pompuje krew, a naczynia krwionośne, przebiegające przez całe ciało, odpowiadają za jej transport: Krew odprowadzana jest z serca tętnicami, a wraca do niego żyłami. ^[2].

Opracowując wytyczne dotyczące zdrowia kardiologicznego, specjaliści zwracają uwagę na zjawisko inercji terapeutycznej - co oznacza brak stosowania się do zaleceń lekarzy. To niepokojące - wiemy bowiem, ryzyko zachorowania na choroby serca i naczyń krwionośnych można znacznie zmniejszyć, regularnie kontrolując swój stan zdrowia, a w razie potrzeby — wprowadzając zmiany w stylu życia i jadłospisie ^[4].

Zmiana nawyków może wydłużyć nasze życie oraz poprawić jego jakość.

Skoro tak, to dlaczego tak niewiele osób decyduje się na takie zmiany? Być może zmiana nawyków jest trudna, kiedy nie odczuwamy silnego dyskomfortu. Jesteśmy w stanie funkcjonować, mamy więc poczucie, że możemy żyć tak jak wcześniej. Tymczasem warto dbać o profilaktykę i zapobiegać chorobom zamiast leczyć je dopiero, gdy się pojawią. 

Czynniki ryzyka, które możemy zniwelować

Stan naszego układu krążenia, w tym serca, w ogromnej mierze związany jest z decyzjami, które podejmujemy na co dzień. Każdy, nawet mały krok, który oddala nas od chorób serca, ma znaczenie dla naszego zdrowia i samopoczucia. W jakich obszarach możemy wprowadzić zmiany?

Palenie tytoniu jest przodującą przyczyną umieralności na świecie: w skali świata odpowiada za 8 milionów zgonów rocznie 1,2 milionów osób umiera wskutek biernego palenia tytoniu ^[6]. Około 30 proc. tych zgonów, spowodowane jest chorobami układu sercowo-naczyniowego ^[9]. 

Wiadomo obecnie, że palenie tytoniu przyczynia się do rozwoju miażdżycy na szereg sposobów, na przykład - lecz nie tylko - powodując przewlekły stan zapalny w organizmie ^[10].

Dane te przemawiają same za siebie: jeżeli chcemy zachować zdrowe serce, należy pożegnać nałóg papierosowy.

Kontroluj poziom dobrego i złego cholesterolu  

Dobra wiadomość jest taka, że tężenie “złego” cholesterolu, zgodnie z wspomnianymi już wytycznymi, jest uznawany za najważniejszy czynnik ryzyka chorób serca ^[14].      

 

Poziom cholesterolu w dużym stopniu zależy od diety — w tym spożycia tłuszczów. W tym zakresie obowiązują jasne wytyczne. Najprościej rzecz ujmując, na nasz stół powinny trafiać wartościowe tłuszcze roślinne, zaś ilość tłuszczów zwierzęcych, jako źródła nasyconych kwasów tłuszczowych, powinna być ograniczona ^[15].

Stanole roślinne, na których działaniu opierają się produkty wspierające utrzymanie odpowiedniego poziomu cholesterolu, np. Benecol®, są w stanie skutecznie zredukować poziom cholesterolu ^[16]. Staole częściowo blokują wchłanianie cholesterolu, nie pozwalając mu dostać się do krwiobiegu. Niezależnie od tego, czy to cholesterol naturalnie produkowany przez organizm, czy ten, który spożywamy wraz z jedzeniem, stanole roślinne zapobiegają przedostawaniu się jego nadmiernych ilości przez ściany jelit.
Stanole można znaleźć w niektórych jadalnych roślinach, ale w bardzo niewielkich ilościach.

 

Ponad 80 niezależnych badań klinicznych wykazało, że estry stanoli roślinnych – składnik aktywny w produktach marki Benecol® mogą zredukować poziom cholesterolu. 

 

Aktywność fizyczna — bez niej ani rusz

Brak regularnej aktywności fizycznej został określony jako główne zagrożenie dla zdrowia na świecie^[17]. Ruch obniża ciśnienie krwi, poprawia poziom cholesterolu, pomaga w redukcji wagi i regulacji poziomu cukru we krwi. Jedno z badań wykazało, że aż 59 proc. korzyści z aktywności fizycznej wynika z obniżenia znanych czynników ryzyka ^[18].

Brak aktywności fizycznej jest więc poważnym zagrożeniem dla zdrowia, tymczasem w 2016 roku ponad 25 proc. osób dorosłych i aż 81 proc. nastolatków nie spełniało aktualnych zaleceń dotyczących ilości ruchu ^[19]. Aktywność fizyczna powinna więc być podstawowym sposobem zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym — niezależnie od wyjściowego ryzyka zachorowania ^[20]. 

Na konferencji EuroHeartCare 2018 zespół ze Szpitala Uniwersyteckiego w Kopenhadze zaprezentował badanie podkreślające znaczenie relacji międzyludzkich dla zdrowia. Badanie objęło ponad 13 tys. pacjentów z różnymi chorobami serca, takimi jak choroba niedokrwienna serca, arytmia, niewydolność serca i choroby zastawek. Naukowcy analizowali stan zdrowia fizycznego i psychicznego pacjentów, styl życia oraz wsparcie społeczne. Stwierdzili, że samotność, niezależnie od tego, czy ktoś mieszka sam, czy z kimś, wiąże się z gorszym stanem zdrowia, wyższym ryzykiem zgonu oraz częstszymi problemami psychicznymi.

W badaniu wykazano, że samotność zwiększa ryzyko zgonu dwukrotnie u kobieti prawie tak samo wpływa na mężczyzn. Samotne osoby trzykrotnie częściej doświadczały objawów lęku, depresji i niższej jakości życia niż osoby, które nie czuły się samotne. Te negatywne skutki utrzymywały się nawet po uwzględnieniu innych czynników, takich jak wiek, wykształcenie, obecność innych chorób, BMI, palenie tytoniu i picie alkoholu ^[22].

Otyłość jest powszechnie znanym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, który łączy się ze zwiększoną śmiertelnością ^[23]. Dlatego utrzymywanie odpowiedniej wagi jest przede wszystkim kwestią zdrowia — a równocześnie znacząco przekłada się na samopoczucie.

 

Monitoruj ciśnienie krwi!

Nadciśnienie tętnicze to stan, w którym ciśnienie krwi jest zbyt wysokie, czyli wynosi co najmniej 140/90 mmHg. Jest to jedna z głównych przyczyn chorób serca, udarów, problemów z nerkami oraz zaburzeń poznawczych ^[24]. Dotyka ponad miliard osób na świecie i stale rośnie ^[25]. Powoduje zmiany w naczyniach krwionośnych, prowadząc do miażdżycy i uszkodzeń serca, co zwiększa ryzyko poważnych incydentów sercowo-naczyniowych, w tym nagłej śmierci sercowej. 

Nadciśnienie to kolejny czynnik, który można modyfikować poprzez zmiany w stylu życia: podstawą utrzymywania odpowiedniego ciśnienia krwi jest zdrowa dieta (w tym redukcja spożycia soli oraz odpowiednie spożycie potasu), regularna aktywność fizyczna ^[26].

Zmiany w codziennym postępowaniu często nie są łatwe: siła nawyku oraz preferencje żywieniowe zazwyczaj są bardzo silne. Dlatego podjęcie działań, które chronią nasze serce, choć mogą wydawać się bardzo proste — nie zawsze jest łatwe.

Nie warto się jednak zniechęcać. Każdy, nawet najmniejszy krok w kierunku zdrowia, ma znaczenie!

Zacznij od zmian, które wydają Ci się najłatwiejsze: być może będzie to wydłużenie codziennego spaceru lub zaplanowanie wyjścia na basen choćby dwa razy w tygodniu. Zamień masło na Benecol®, zawierający stanole roślinne. Zaznacz w kalendarzu czas dla rodziny i przyjaciół, i dbaj o relacje. Postaw na swoje serce na pierwszym miejscu.

 

Udowodniono, że estry stanoli roślinnych obniżają stężenie cholesterolu. Wysokie stężenie cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca.